Openingscènes hebben de kracht om de aandacht van het publiek te grijpen en hen diep in een onbekende filmwereld te trekken. Ze kunnen zo vreemd en onverwacht zijn dat je smeekt om een uitleg en een verlangen om meer te weten te komen, of ze kunnen grote, opzichtige setstukken zijn die suggereren dat het beste nog moet komen. Van iconische monologen tot wereldbouwende montages, dit zijn enkele van de beste openingscènes in de cinema.
10. Watchmen
De aanpassing van Zack Snyder van Alan Moore’s iconische Watchmen kreeg een gemengde ontvangst van stripboekfans en critici bij de release, maar het is moeilijk om de eerste vijf minuten van de film te bekritiseren. De brute moord op de voormalige superheld the Comedian door een gemaskerde aanvaller in zijn appartement is een intense opening die de rest van het verhaal in gang zet. De daaropvolgende titelcredits zijn echter een nog intrigerende introductie tot dit duistere superheldenverhaal.
9. The Matrix
De openingsscène van The Matrix laat je weten dat je op het punt staat een echte game-changer te bekijken. Vanaf het moment dat de camera om de in leer geklede hacker Trinity draait, terwijl ze in de lucht springt en een strakke ‘bullet time’ kung-fu trap aan een politieagent geeft, heeft The Matrix zich al gevestigd als een film die anders is dan alles wat je ooit eerder hebt gezien.
8. Enter the Void
Er zijn simpelweg geen andere titelcredits die zo visueel verbluffend en volledig meeslepend zijn als die van Gasper Noe’s psychedelische Enter the Void. De film wisselt in een waanzinnig tempo van namen en titels in opvallende techno-kleuren, lettertypen en symbolen tot het tempo zo hoog wordt dat de credits beginnen te pulseren en over het scherm dansen met epileptische intensiteit en manische energie. Het is de perfecte manier om de toon te zetten voor de vreemde, psychedelische film die volgt.
7. The Dark Knight
https://www.youtube.com/watch?v=E679XJellLs
De openingsbankoverval in The Dark Knight is een meesterlijk staaltje filmwerk. Er zijn geen superschurktheatraliteiten te zien (nou ja, misschien een beetje) als een groep gewapende mannen met clownsmaskers een door de maffia gerunde bank in Gotham beroven. De scène voelt meer aan als een misdaadthriller dan als een superheldenfilm, omdat de boeven elkaar een voor een uitschakelen op strikte bevelen van de Joker. Het is een intense opening die de anticipatie opbouwt, zodat het publiek niet weet wat ze moeten denken – verwachten we dat Batman komt binnenstormen om de dag te redden? Of staat de Joker op het punt de bank binnen te vallen?
6. Jaws
https:///www.youtube.com/embed/7acI5z9vyok
Is er een onheilspellender openingsscène dan die van Jaws? De iconische, dreigende muziek van John Williams bouwt op terwijl de camera over de bodem van de oceaan beweegt, wat een ongemakkelijk gevoel creëert dat er iets heel ergs in het water schuilt. De film schakelt dan snel over naar een scène van zorgeloze tieners die rond een kampvuur op het strand zitten, voordat een man en een vrouw zich van de groep losmaken en wegrennen om te gaan zwemmen. Terwijl de dronken man moeite heeft zich uit te kleden aan de kust, duikt de vrouw naakt het water in en begint ze uit te zwemmen richting een boei. Shots van onderaf richten zich op de trappende benen van de vrouw terwijl ze in het water drijft, maar de kalme sereniteit van de scène wordt snel verbroken wanneer ze onder water wordt getrokken en dan in een cirkel wordt geslingerd door iets onzichtbaars dat haar vanuit de diepte grijpt.
5. UP
De openingsmontage van Up is als een minifilm op zich. Het condenseert het ontroerende liefdesverhaal van Carl en Ellie, vanaf hun kennismaking als jonge kinderen tot aan hun oude dag samen. Het is een ontroerend eerbetoon van 4 minuten aan liefde en huwelijk. De introductie vangt perfect de vreugde van hun relatie en het intieme ritueel van hun leven. Een korte montage van Ellie die elke dag Carl’s stropdas strikt, zegt meer over liefde dan de meeste romantische films in hun hele speelduur doen. Maar het biedt ook een hartverscheurende blik op de droefheid van de liefde. Het is een meesterlijke opening en een ware emotionele achtbaan, die het publiek laat weten dat er meer schuilt achter de knorrige, bejaarde protagonist dan je op het eerste gezicht zou denken.
Children of Men
https:///www.youtube.com/embed/wCTgUq6hzUk
Bijna alle sciencefictionfilms moeten het probleem van ‘world-building’ aanpakken. Het vestigen van een futuristische setting zonder te leunen op uitleg of een openingsrol met tekst kan het moeilijk maken om het publiek mee te slepen in een vreemde nieuwe wereld. De openingsscène van Children of Men introduceert perfect de grimmige, hopeloze dystopie van zijn nabije toekomst. De film opent in een café waar een verblufte menigte naar een nieuwsbericht op televisie kijkt dat aankondigt dat de jongste persoon op de planeet is overleden op 18-jarige leeftijd. Het personage van Clive Owen komt binnen en vertrekt met een drankje, schijnbaar zonder veel aandacht te schenken aan de krantenkop, wanneer een bom plotseling het café opblaast.
3. Touch of Evil
https://wwww.youtube.com/embed/Yg8MqjoFvy4
Tracking shots zijn altijd een gedurfde creatieve keuze voor elke filmmaker, maar weinigen evenaren de technische vaardigheid en meesterlijke spanning van Orson Welles’ Touch of Evil. Een swooping kraancamera wordt gebruikt voor de openingsscène die begint met het tonen van een man die een bom plant in de kofferbak van een auto. De onopgemerkte vreemdeling haast zich weg wanneer een bestuurder en passagier in het voertuig stappen en de camera volgt de auto door een drukke straat. De camera verandert weer van perspectief en richt zich op een man en een vrouw die samen langs een drukke zijstraat lopen. De auto passeert hen beiden, en ze stoppen allemaal op hetzelfde moment bij een grenscontrolepost aan de Amerikaans-Mexicaanse grens. Maar enkele seconden nadat het stel is weggelopen, explodeert de bom.
2. Trainspotting
https:///www.youtube.com/embed/RCxgqHqakXc
De opening ‘Choose life’-speech aan het begin van Trainspotting is een van de all-time grote monologen in de cinema. Trainspotting opent met het personage van Ewan McGregor, Renton, die lyrisch doet over zijn junkie, non-conformistische levensstijl terwijl hij door de hoofdstraat rent en gestolen goederen laat vallen terwijl hij wordt achtervolgd door beveiligingsbeambten. We maken vervolgens snel kennis met zijn groep kameraden – Spud, Begbie, Tommy en Sickboy – voordat we Renton op de vloer van zijn armoedige flat zien instorten in een door drugs veroorzaakte roes.
1. Once Upon a Time in the West
Weinig openingsscènes zijn zo onmiskenbaar cool als Once Upon a Time in the West. Er heerst een langzaam, weloverwogen tempo als de film op stijlvolle wijze drie zeer gevaarlijk ogende schutters introduceert die een spoorwegstation binnenkomen. Zonder een woord te zeggen intimideren de gewapende mannen de bewaker en sluiten hem op in een kamer voordat ze zich op het perron vestigen om te wachten tot de trein arriveert. Wanneer die komt en het station verlaat, staat een staalogige Charles Bronson tegenover de mannen en speelt een mondharmonica. Hij overziet de situatie en beseft de bedoelingen van zijn voormalige collega’s voordat hij ze neermaait met zijn pistool.