Jaws (1975) veranderde de zomerfilm voor altijd, maar wat daarna kwam? Een geleidelijke duikvlucht richting rubber, roekeloosheid en zeebenen van papier-maché. Hier is de hele saga, van spannend tot schaamteloos.

1. Jaws (1975)

Spielberg’s debuut als blockbusterkoning. Een haai valt aan, de stad zwijgt, en drie mannen gaan de zee op—dat is alles. Maar dan wél met ijzeren opbouw, een onzichtbare dreiging en de meest angstaanjagende twee noten ooit gecomponeerd. Roy Scheider, Richard Dreyfuss en Robert Shaw spelen het bloedserieus, en dat maakt het doodeng én tijdloos. Geen haai ooit zo geloofd als deze kartonnen kolos.

2. Jaws 2 (1978)

Brody keert terug, en de haai ook. Iets groter, iets bozer, maar helaas zonder Spielberg. De spanning is er nog deels, vooral als het strand vol pubers zit. Minder strak geschreven, iets meer cliché, maar nog net genoeg tanden om serieus te nemen. En ja: “Just when you thought it was safe to go back in the water…” komt hiervandaan.

3. Jaws 3-D (1983)

Wie dacht dat haaien niet konden teleporteren, heeft deze film nog niet gezien. Michael Brody werkt in een soort SeaWorld waar een haai per ongeluk in 3D verschijnt. De visuele effecten zijn legendarisch slecht, met glazen ramen die in slow-motion breken alsof ze van gelatine zijn. Een fantastische ramp van een film – puur camp, nul spanning.

4. Jaws: The Revenge (1987)

De haai neemt het persoonlijk. Echt. Ellen Brody vlucht naar de Bahama’s, maar het beest achtervolgt haar over de hele oceaan. Zonder grap. De haai gromt. Vliegt bijna. En wordt op het eind doorboord door… een boot met scherpe herinneringen? Het is allemaal even absurd als fascinerend. De enige reden om dit te kijken: het geloof dat iemand dit script serieus genomen heeft.

Bonus: Cruel Jaws (1995)

Ooit gehoord van Jaws 5? Die bestaat officieel niet. Maar Cruel Jaws probeerde het wel, met illegaal geknipte beelden uit eerdere films, nieuwe scènes met plastic haaien, en een dolfijn genaamd “Boomer”. Alles voelt gestolen, alles voelt fout—en daardoor is het natuurlijk onmisbaar voor de verzamelaar van cinematografisch verval.